Tám doanh nghiệp (DN) ngành sữa gồm: Công ty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk), Công ty CP Đại Tân Việt, Công ty FrieslandCampina, Công ty CP Thực phẩm Dinh dưỡng Đồng Tâm (NutiFood), Công ty CP Hóa chất Á Châu, Công ty CP Thế Hệ Mới, Công ty CP Sữa Hà Nội và Công ty CP TM - Công nghệ Thực phẩm Hoàng Lâm vừa đồng loạt ký tên vào bản kiến nghị khẩn cấp phản đối việc áp dụng mã số không có căn cứ đối với mặt hàng dầu bơ khan nhập khẩu, buộc DN phải nộp lại thuế nhập khẩu chênh lệch của mặt hàng này từ năm 2010 đến nay. Ngày 1-12, bản kiến nghị đã được chuyển đến Thủ tướng Chính phủ và bộ trưởng Bộ Tài chính.

Bất ngờ đổi mã số, truy thu

Bản kiến nghị nêu rõ từ năm 2000 đến nay, các DN sữa nhập khẩu mặt hàng dầu bơ khan - còn gọi là chất béo khan của bơ hoặc chất béo khan từ sữa - dùng để phục vụ sản xuất, kinh doanh tại thị trường Việt Nam. Mặt hàng này có tên thương mại là Anhydrous milkfat hay Anhydrous butter fat, do Tập đoàn Fontera (New Zealand) sản xuất, đóng gói 210 kg/thùng.

Theo tài liệu Quy chuẩn Codex (Codex Stan 280-1973) của Ủy ban Tiêu chuẩn hóa thực phẩm quốc tế mà Việt Nam là thành viên cấp chính phủ, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia Việt Nam cũng như Tiêu chuẩn quốc gia Việt Nam thì tên gọi Anhydrous milkfat hay Anhydrous butter fat là như nhau. Cấu tạo của mặt hàng này là hàm lượng chất béo xấp xỉ 99,8%, hàm lượng ẩm ≤ 0,1%.

Các doanh nghiệp sữa đồng loạt phản đối việc bất ngờ điều chỉnh mã số và truy thu thuế của Tổng cục Hải quan. Ảnh: Tấn Thạnh

Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan và các cơ quan phân tích phân loại thuộc tổng cục, từ năm 2000, DN khai báo và nộp thuế nhập khẩu mặt hàng này theo mã số 0405.90.10 với thuế suất nhập khẩu 5%. Việc này phù hợp với mã số thuế phân loại của các nước xuất khẩu.

Cơ quan hải quan trên toàn quốc cũng đã lấy mẫu hàng hóa, gửi đi phân tích phân loại tại các trung tâm phân tích trong ngành lẫn ngoài ngành. Tất cả kết quả giám định, phân tích chứng nhận đều xác định mặt hàng Anhydrous milkfat có mã số đúng là 0405.90.10.

Tuy nhiên, ngày 24-11, Tổng cục Hải quan đột ngột có công văn yêu cầu cục hải quan các tỉnh, thành phố thực hiện thu thuế mặt hàng Anhydrous milkfat theo mã 0405.90.90 (loại khác) với thuế suất áp dụng 15%, thực hiện truy thu thuế (nhập khẩu và GTGT) từ năm 2010. Thời hạn thực hiện trước ngày 15-12 và tổng hợp, báo cáo kết quả kiểm tra về Cục Kiểm tra sau thông quan - Tổng cục Hải quan trước ngày 20-12.

Hiện một số DN đã nhận được thông báo nộp thuế của các cục hải quan địa phương, yêu cầu nộp trong thời hạn 10 ngày kể từ khi ra thông báo. DN còn bị đề nghị truy thu luôn cả các tờ khai đăng ký tại hải quan địa phương khác.

Ảnh hưởng đến cam kết quốc tế

Theo các DN ngành sữa, số tiền mà họ buộc phải truy nộp lên đến trên dưới 1.000 tỉ đồng. Quan trọng hơn, văn bản của Tổng cục Hải quan không có cơ sở khoa học cũng như pháp lý. Việc thực thi pháp luật không nhất quán, không đúng quy định của cơ quan hải quan đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của DN.

Quyết định truy thu thuế này nếu được thực hiện sẽ gây những hệ lụy nghiêm trọng và có khả năng xảy ra tranh chấp pháp lý. Cụ thể, việc áp dụng mã số thuế không đúng và truy thu thuế một cách bất hợp lý từ một văn bản chỉ đạo của Tổng cục Hải quan ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của DN.

Việc làm này cũng vi phạm các cam kết của Chính phủ với các hiệp định song phương và đa phương mà Việt Nam tham gia. Vì vậy, các DN này kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét chỉ đạo cơ quan hải quan không ban hành các quyết định ấn định thuế, thu hồi các thông báo yêu cầu nộp bổ sung thuế đối với mặt hàng này.

Đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên Tổng cục Hải quan thông báo áp mã số 0405.90.90 đối với mặt hàng Anhydrous milkfat nhập khẩu từ New Zealand. Trước đó, tháng 12-2014, Tổng cục Hải quan cũng bất ngờ áp mã số 0405.90.90 với mặt hàng trên. Sau đó, cục hải quan các địa phương yêu cầu các DN điều chỉnh mã số, đồng thời đề nghị truy thu thuế đối với tất cả tờ khai nhập khẩu trước đây của DN. Các DN không đồng ý, đưa ra những cơ sở chứng minh nên cơ quan hải quan đồng ý dừng lại việc điều chỉnh mã số, truy thu thuế.