Vào ngày 20/5 vừa rồi, truyền thông Arab Saudi đã làm bất ngờ giới chính khách cùng giới kinh doanh ở cả Mỹ lẫn Nhật Bản.

Khung cảnh hoàng tráng bên trong cung điện ở thủ đô Riyadh: tường trắng bao quanh sảnh lớn và một tấm thảm tuyệt đẹp dẫn tới chỗ ngồi của Vua Salman. Ông đang có buổi gặp mặt với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Phòng họp được chia làm hai, một nửa là các quan chức tới từ Arab Saudi trong trang phục truyền thống, nửa còn lại là khách tới từ Mỹ.

Và rồi, thật bất ngờ, chủ tịch Softbank - ông Masayoshi Son bước ra từ hàng ngũ khách mời phía Mỹ, ông rảo bước tới trước mặt Vua Salman và trao đổi tài liệu với giới chức Arab Saudi cũng như bắt tay với họ. Trump nhìn Masayoshi với ánh mắt tự hào, ông nở một nụ cười lớn với người bạn tới từ đất nước mặt trời mọc.

Khung cảnh phía trên là từ cuộc thoả thuận trị giá 93 tỷ USD giữa Masayoshi Son và Ả Rập. Điều bất thường ở đây là nó diễn ra trong cuộc hội nghị giữa Mỹ với lãnh đạo cấp cao Ả Rập.

Người ta từng nói đùa rằng không có một ai trên thế giới là Masayoshi Son không thể gặp được. Đó cũng chính là yếu tố tiên quyết giúp tạo nên một tỷ phú thành công như ngày hôm nay, mọi chuyện bắt đầu từ khi ông gặp gỡ người đàn ông quan trọng.

"Tôi bảo lãnh cho anh chàng này"

Vào ngày 28/4/2014, Masayoshi Son và ban lãnh đạo Softbank gặp gỡ tại nhà hàng Toyoken ở quận Motoakasaka, Tokyo, Nhật. Họ tới đây để mừng sinh nhật ngài Tadashi Sasaki, ông vừa bước sang tuổi 100.

Tadashi Sasaki hay còn được biết với tên gọi "Rocket" Sasaki là một kỹ sư Nhật - Phó chủ tịch Tập đoàn điện tử Sharp, người đã dẫn đầu công ty trong cuộc cạnh tranh máy tính cầm tay với đối thủ nội địa sừng sỏ Casio Computer.

Son đứng dậy và nói vài câu, trong đó có đoạn: "Nếu như tôi không gặp ngài, thầy Sasaki, vào thời điểm tôi còn là một sinh viên tại Berkeley, sẽ không có bất kỳ nhân sự Softbank nào ngồi tại đây cả. Cho tới giờ phút này, tôi vẫn bồi hồi mỗi khi nghĩ về nó".

"Mọi thứ chỉ bắt đầu từ ngày tôi gặp thầy, cám ơn thầy rất nhiều", Son nói và rồi nước mắt chảy trên gò má ông.

Masayoshi Son và "Rocket" Sasaki

Son gặp Sasaki vào mùa hè năm ông 21 tuổi, khi ông vẫn đang là sinh viên của trường Đại học California, Berkeley. Thời điểm đó, Son quay về Nhật Bản để bán những chiếc máy dịch được ông sáng tạo nên cùng những giáo sư tại Berkeley. Ước nguyện lớn nhất của Son lúc đó là gặp được Sasaki để nhờ Sasaki bán sản phẩm của mình. Cảm phục trước nỗ lực và tài năng của Son, Sasaki đồng ý.

Son coi Sasaki như vị cứu tinh của đời mình, người đưa cho ông cơ hội đầu tiên để bắt đầu sự nghiệp.

Vào năm 1981, sau khi quay trở lại Mỹ, Son thành lập Softbank. Mặc dù vậy, Softbank thời điểm đó nhanh chóng gặp phải nhiều vấn đề về tài chính, buộc Son phải tới ngân hàng làm khoản vay 100 triệu yen. Tất nhiên, các ngân hàng không đồng ý do Softbank thời đó thiếu quá nhiều chứng từ, họ không đảm bảo rằng Softbank có thể trả được khoản vay.

May mắn thay, vấn đề của Son bằng cách nào đó tới được tai Sasaki, ông nhấc điện thoại lên, gọi cho giám đốc ngân hàng - một người bạn thời thơ ấu.

"Tôi bảo lãnh cho anh chàng tên là Masayoshi Son. Tôi muốn ông cho cậu ta vay khoản vay ấy, tôi có thể sử dụng lương hưu cùng nhà của mình làm tài sản thế chấp nếu ông cần", Sasaki nói.

Và cuộc điện thoại đó đã thay đổi cuộc đời Masayoshi Son.

Tình bạn

SoftBank một lần nữa gặp phải khủng hoảng vào năm 1986, chỉ 5 năm sau khi được thành lập. Thời điểm này, có tới 20 lãnh đạo rời Softbank và thành lập nên những công ty khác với mô hình tương tự. Họ mang theo toàn bộ danh sách khách hàng, kéo theo một số nhân sự xuất sắc, doanh thu của Softbank cắm đầu xuống vực thẳm. Đây là một thời điểm không thể tệ hơn.

Son gọi những người bỏ đi là lũ phản chủ, thế nhưng Sasaki nhẹ nhàng nói: "Này, Son, cậu nên nghĩ về những mối quan hệ ngoài kia. Tôi nói về những mối quan hệ giữa người với người. Nhớ rằng, không có mối quan hệ nào trên đời mạnh hơn tình bạn".

Lời của người thầy Sasaki như khắc sâu vào tâm trí Son. Từ đó về sau cách thức ông xây dựng các mối quan hệ cá nhân hoàn toàn thay đổi.

Nhớ lại, Son nói: "Tôi không thể chia sẻ nhiệt huyết của mình với họ, những người rời đi không thật sự xuất sắc và tôi cũng chưa có được tố chất để kết nối họ với nhau". Giờ đây, nguyên lý quản trị của Son được dựa trên sự chia sẻ về nhiệt huyết và nó thật sự nhiệu quả.

Không lâu sau đó, Son bắt đầu áp dụng lối suy nghĩ được người thầy Sasaki dạy cho mình. Thời điểm này, có một người mà ông rất muốn gặp. Đó chính là Bill Gates - người đứng đằng sau "người khổng lồ" Microsoft.

Chỉ hơn Son 2 tuổi nhưng Bill Gates là một tượng đài đối với Son và ông ngưỡng mộ Bill Gates trong tất cả các khía cạnh chứ không chỉ có công việc. Son tin rằng không sớm thì muộn, Softbank cũng sẽ chuyển từ một công ty chuyên phần cứng sang phần mềm, giống với Microsoft của Bill Gates.

Không chờ quá lâu, tới tháng 7/1987, Son bay tới Seattle để phỏng vấn Bill Gates cho tập san riêng của Softbank. Mặc dù vậy, mãi tới khi đặt chân đến Seattle, Son mới đặt được lịch hẹn với Bill Gates.

Từ tình bạn này tới tình bạn khác

Ngay khi cuộc phỏng vấn bắt đầu, Bill Gates cầm lên một số của tờ Tạp chí PC Week và nói với Son rằng đây là một tạp chí rất đáng đọc.

Son ghi lại từng từ mà Bill Gates nói trong tâm trí. Thậm chí, ông bán đi cổ phần tại Softbank để có tiền mua luôn nhà xuất bản Ziff Davis, chủ sở hữu Tạp chí PC Week.

Son và Bill Gates trong lễ công bố phát triển game vào tháng 6/1995

Lần này, Son hỏi chủ tịch của Ziff Davis xem Son nên đầu tư vào thứ gì, câu trả lời ông nhận được là Yahoo - một startup chân ướt chân ráo trong làng công nghệ.

Son lập tức gặp người sáng lập Yahoo - ông Jerry Yang. Và cuộc gặp gỡ chóng vánh với kết quả Son quyết định đầu tư vào Yahoo.

Từ Yang, Son được giới thiệu với Jack Ma Yun trong một. buổi đi dạo quanh Vạn Lý Trường Thành. Jack Ma được cử đi làm người giới thiệu cho Son về kì quan này. Buổi gặp mặt này diễn ra vào cuối năm 1999, tới nay, thứ mà Son nhớ nhất vẫn là một người đàn ông tài năng đến lạ thường. Có một số tin đồn cho rằng Son quyết định đầu tư vào Alibaba chỉ 5 phút sau khi gặp Jack Ma.

Thú vị hơn nữa, Steve Jobs - phù thuỷ làng công nghệ và là người đồng sáng lập nên Apple cũng có mối quan hệ tốt đẹp với Son. Steve Jobs đồng thời rất ngưỡng mộ Sasaki nên Steve Jobs và Son giống như 2 "đồng môn thất lạc".

Sau khi rời Apple vào năm 1985, Steve Jobs đã đến gặp Sasaki tại văn phòng Sharp ở quận Ichigaya, Tokyo. Jobs xuất hiện với mái tóc dài, chiếc quần jeans bạc màu và lao thẳng vào phòng Sasaki để xin ý tưởng.

Cuộc gặp mặt của Steve Jobs với Son cũng hết mức kỳ lạ. Nó bắt đầu từ lúc Son gặp Larry Ellison - người sáng lập nên Oracle và rồi Larry Ellison giới thiệu Son với Steve Jobs. Cả 3 tới nhà của Ellison và cùng bàn bạc về tương lai ngành công nghệ. Tất nhiên vì cùng có một người thầy nên cả Jobs lẫn Son đều rất kính trọng đối thủ.

Jobs và Son, 2 "đồng môn" của người thầy Sasaki

Một khi Son xác định mối quan hệ với những doanh nhân khác là bạn bè, ông nhanh chóng gặp thêm nhiều người bạn mới và những thứ mới để đầu tư. Ông cho rằng thứ tình bạn ấy không thể thiết lập được bằng tiền. Đối với Son, tình bạn là một thứ tài sản không thể được thống kê bằng các báo cáo tài chính.

Người thầy lớn nhất cuộc đời

Người thầy Sasaki ngày nào giờ đây đã 102 tuổi, ông đã đãng trí khá nhiều. Có những thứ ông nói không có ý nghĩa và ít ai hiểu được Sasaki đang thật sự nghĩ gì. Thế nhưng, trong một buổi gặp mặt, Sasaki lặng lẽ lấy ra một tờ tạp chí, đó là một số của tờ Nikkei Electronics và trên bìa có nội dung về thương vụ mua lại ARM Holdings của Softbank, tất nhiên là có cả mặt người trò Son trên bìa.

Sasaki lặng lẽ nhìn xuống, ông im lặng trong vài phút và rồi nói: "Có vẻ như trò Son sẽ tiếp tục chiến đấu, chẳng có gì thay đổi từ ngày đầu tiên tôi gặp trò".

VAN VU/Trí Thức Trẻ