''Cù bất cù bơ'' nghĩa là gì?
Lượt xem: 535
Bà Hồ Xuân Hương có câu thơ: "Bác mẹ sinh ta phận ốc nhồi/ Đêm ngày lăn lóc đám cỏ hôi".
 
Lăn lóc là từ đôi cùng có nghĩa, nhằm chỉ sự vật nào đó lăn đi lăn lại, nhảy lên, trườn tới qua nhiều vị trí...
 
Vậy cắc cớ hỏi thêm, cơn cớ tại làm sao "cù" lại chen ngang, "chia uyên rẽ thúy" giữa lăn lóc để trở thành "cù lăn cù lóc"? Sở dĩ như thế là vì chính cù mới phản ánh rõ nét nhất của hành động lăn và lóc, bởi trước hết ít ra vật ấy phải tròn. Nói cách khác, cù là do từ Hán - Việt "cầu" mà ra, nhằm chỉ vật hình tròn.
 
Trong vốn từ của người miền Nam có hòn cù/ trái cù. Nó được sử dụng trong trò chơi như đánh cù, cù khăng, thể hiện qua cách nói "lăn như trái cù". Trái cù ấy, theo "Đại Nam quấc âm tự vị" (1895): "Trái tròn để mà đánh trổng". Cách giải thích này khó hiểu bởi từ trổng/ đánh trổng. Thì đây, tự vị này cho biết: "Đánh trổng: Cuộc chơi trái cù, hai người cầm lấy hai đoạn cây đánh trái cù qua lại mà giành đàng đất; người sức mạnh hoặc biết thế đánh trái cù đi xa thì lấn đàng đất nhiều".
 
Vậy, khi từ "bù" chen ngang vào để trở thành "bù lăn bù lóc" thì "bù" có nghĩa là gì? Thật ngạc nhiên một cách thú vị, bù trong ngữ cảnh này cũng chính là cù/ cù lăn cù lóc. Mà, cũng độc đáo không kém như khi nói cầu bơ cầu bất/ cầu bất cầu bơ thì cũng chính là cù bơ cù bất/ cù bất cù bơ. Chẳng hạn, nhà thơ Tố Hữu viết:
 
"Tôi đã là con của vạn nhà
 
Là em của vạn kiếp phôi pha
 
Là anh của vạn đầu em nhỏ
 
Không áo cơm, cù bất cù bơ…".
 
Nói như nhân vật của nhà văn Vũ Trọng Phụng tự kể: "Tôi sinh ra đời dưới một ngôi sao xấu. Khi hãy còn ở cái tuổi mà những đứa trẻ khác được bố mẹ chiều chuộng, nâng niu, ẵm bế, riêng tôi là một đứa bé một mình phải chịu nhiều nỗi gian nan" - có thể đó là hoàn cảnh lang thang vất vưởng, không chốn nương thân, bị bỏ bê, không ai ngó ngàng tới…
 
Tất nhiên, cù còn có nhiều nghĩa khác.
 
"Oánh ông Tơ cái trót
 
Ổng nhảy thót ngọn bần
 
Biểu ông xe mối chỉ, ổng cù lần không se".
 
Vậy, cù/ cù lần ở đây có phải như ta hiểu theo cách giải thích của "Từ điển tiếng Việt thông dụng" (Vietlex): "Ngù ngờ, chậm chạp (hàm ý chê hoặc hài hước): Người đâu mà cù lần thế không biết"? Không đâu. Cù lần trong ngữ cảnh này chính là cách nói tắt của cù lần cù cứa - chỉ hành động chần chừ, lần khân, dây dưa, lần lữa. Tùy ngữ cảnh cũng có thể hiểu như cù lơ cù trợt, cù nhầy/ cù nhằng/ cù nhây/ cù nhựa...
 
Không chỉ có thế, còn có thể kể thêm từ khác nữa, nay chỉ có thể tìm thấy trong "Đại Nam quấc âm tự vị" (1895): "Cù xây: Hay làm lầy; bộ dai hoi. Nợ đòi mặt nợ, nó cù xây". Trường hợp này, với tính cách cù nhằng, với bộ mặt trơ ra đó, người miền Nam xưa gọi là "cù chì cù mài".
 
Lê Minh Quốc
Nguồn tin :
Theo dõi Tin tức qua FB, G+:
Thích và chia sẻ bài này trên:

In

Các tin khác

Mới cập nhật

Tin cùng ngày

CỬA LƯỚI CHỐNG MUỖI

Tin doanh nghiệp

Công ty Nhôm Nam Sung, doanh nghiệp thực hiện tốt chính sách, pháp luật thuế

Ngày 05/12/2023, Cục Thuế tỉnh Long An tổ chức Hội nghị tuyên dương người nộp thuế chấp hành tốt chính sách, pháp luật thuế năm 2022, đợt này đã có 84 tổ chức, người nộp thuế điển hình tiêu biểu được trao tặng bằng khen, giấy khen về thành tích hoàn thành xuất sắc nghĩa vụ nộp thuế.

Vì sao doanh nghiệp cần phải có phần mềm ERP thay vì sử dụng excel

Excel là một công cụ mạnh mẽ, có thể được sử dụng để quản lý nhiều loại dữ liệu khác nhau. Tuy nhiên, Excel không phải là một giải pháp quản lý doanh nghiệp toàn diện. Phần mềm ERP (Enterprise Resource Planning) cung cấp một giải pháp thay thế toàn diện hơn, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp.

Axit Nucleic - Bước đột phá trong

Axit nucleic là một phát hiện quan trọng trong y khoa và làm đẹp hiện nay. Trong y khoa, axit nucleic là “chìa khóa” phát hiện các loại bệnh lý, đặc biệt quan trọng trong việc ức chế phát triển các tế bào ung thư. Trong làm đẹp, axit nucleic có khả năng làm trẻ hóa da, giúp đảo ngược lão hóa tuyệt vời.

Golden Dila mở rộng hệ thống phân phối toàn quốc

Mới đây, sản phẩm Golden Dila được phân phối bởi công ty cổ phần TVI Holdings đã đánh dấu sự có mặt chính thức của mình ở thị trường Thành phố Hồ Chí Minh tại lễ khai trương công ty TNHH XNH Thư OBELLE. Tại đây, nhà phân phối Thư OBELLE đã giới thiệu sản phẩm Golden Dila tới quý quan khách tham dự chương trình và được đông đảo người tiêu dùng đón nhận.

Công ty TNHH Nhôm Nam Sung - Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao chuẩn hội nhập năm 2023

Ngày 16/11/2023, tại TP.HCM, Công ty TNHH Nhôm Nam Sung vinh dự được Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao trao tặng danh hiệu Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao chuẩn hội nhập năm 2023 do người tiêu dùng bình chọn và đáp ứng các yêu cầu của Ban tổ chức đưa ra.

Chị Liễu Hà Tĩnh: Kiếm ngàn tỷ nước ngoài, về chơi showbiz

 Liễu đại gia vốn là một nữ thương gia có tiếng trong việc buôn bán đa ngành liên quốc gia. Ở tuổi 46, Liễu đại gia nắm trong tay khối tài sản khổng lồ và sau những thành công kinh doanh, dường như ...

Là họa hay là phúc?

Đời người có rất nhiều chuyện, ở chỗ u minh đã tự có sắp đặt, một việc là phúc hay là họa thường không giống như biểu hiện bề ngoài và cũng không thể dễ dàng nhận định.

Bí ẩn chuyên cơ ''ngày tận thế'' của Tổng thống Mỹ

Để phòng trường hợp chiến tranh hạt nhân hay thảm họa xảy ra, Mỹ đã chế tạo ra máy bay "ngày tận thế", được trang bị đầy đủ để chính phủ Mỹ có thể duy trì hoạt động.

Chị Liễu Hà Tĩnh: Kiếm ngàn tỷ nước ngoài, về chơi showbiz

 Liễu đại gia vốn là một nữ thương gia có tiếng trong việc buôn bán đa ngành liên quốc gia. Ở tuổi 46, Liễu đại gia nắm trong tay khối tài sản khổng lồ và sau những thành công kinh doanh, dường như ...

Là họa hay là phúc?

Đời người có rất nhiều chuyện, ở chỗ u minh đã tự có sắp đặt, một việc là phúc hay là họa thường không giống như biểu hiện bề ngoài và cũng không thể dễ dàng nhận định.

Bí ẩn chuyên cơ ''ngày tận thế'' của Tổng thống Mỹ

Để phòng trường hợp chiến tranh hạt nhân hay thảm họa xảy ra, Mỹ đã chế tạo ra máy bay "ngày tận thế", được trang bị đầy đủ để chính phủ Mỹ có thể duy trì hoạt động.

Ô tô từ Thái Lan vọt lên dẫn đầu xe nhập khẩu về Việt Nam

Trong quý I/2016, Thái Lan vượt qua Hàn Quốc, Trung Quốc trở thành thị trường dẫn đầu cung cấp ô tô cho Việt Nam với hơn 7.800 chiếc, tăng 64,5%.

'Điểm danh' 5 công nghệ an toàn hiện đại nhất trên ô tô

Công nghệ an toàn cho xe hơi ngày nay không chỉ tập trung vào việc bảo vệ người lái và người ngồi trong xe khi xảy ra va chạm, mà còn giúp ngăn ngừa va chạm; đồng thời giúp tài xế tập trung hơn, lái ...

NHA KHOA SMILE CARE

Đồng phục phát thịnh

VÀNG BẠC PHÚ QUÝ

zenna

shoppee

GỐM SÔNG HỒNG

CỬA VINDOOR CHÂN TRANG
Khuyến mãi

Copyright © Thương hiệu vàng