''Cù bất cù bơ'' nghĩa là gì?
Lượt xem: 1.383
Bà Hồ Xuân Hương có câu thơ: "Bác mẹ sinh ta phận ốc nhồi/ Đêm ngày lăn lóc đám cỏ hôi".
 
Lăn lóc là từ đôi cùng có nghĩa, nhằm chỉ sự vật nào đó lăn đi lăn lại, nhảy lên, trườn tới qua nhiều vị trí...
 
Vậy cắc cớ hỏi thêm, cơn cớ tại làm sao "cù" lại chen ngang, "chia uyên rẽ thúy" giữa lăn lóc để trở thành "cù lăn cù lóc"? Sở dĩ như thế là vì chính cù mới phản ánh rõ nét nhất của hành động lăn và lóc, bởi trước hết ít ra vật ấy phải tròn. Nói cách khác, cù là do từ Hán - Việt "cầu" mà ra, nhằm chỉ vật hình tròn.
 
Trong vốn từ của người miền Nam có hòn cù/ trái cù. Nó được sử dụng trong trò chơi như đánh cù, cù khăng, thể hiện qua cách nói "lăn như trái cù". Trái cù ấy, theo "Đại Nam quấc âm tự vị" (1895): "Trái tròn để mà đánh trổng". Cách giải thích này khó hiểu bởi từ trổng/ đánh trổng. Thì đây, tự vị này cho biết: "Đánh trổng: Cuộc chơi trái cù, hai người cầm lấy hai đoạn cây đánh trái cù qua lại mà giành đàng đất; người sức mạnh hoặc biết thế đánh trái cù đi xa thì lấn đàng đất nhiều".
 
Vậy, khi từ "bù" chen ngang vào để trở thành "bù lăn bù lóc" thì "bù" có nghĩa là gì? Thật ngạc nhiên một cách thú vị, bù trong ngữ cảnh này cũng chính là cù/ cù lăn cù lóc. Mà, cũng độc đáo không kém như khi nói cầu bơ cầu bất/ cầu bất cầu bơ thì cũng chính là cù bơ cù bất/ cù bất cù bơ. Chẳng hạn, nhà thơ Tố Hữu viết:
 
"Tôi đã là con của vạn nhà
 
Là em của vạn kiếp phôi pha
 
Là anh của vạn đầu em nhỏ
 
Không áo cơm, cù bất cù bơ…".
 
Nói như nhân vật của nhà văn Vũ Trọng Phụng tự kể: "Tôi sinh ra đời dưới một ngôi sao xấu. Khi hãy còn ở cái tuổi mà những đứa trẻ khác được bố mẹ chiều chuộng, nâng niu, ẵm bế, riêng tôi là một đứa bé một mình phải chịu nhiều nỗi gian nan" - có thể đó là hoàn cảnh lang thang vất vưởng, không chốn nương thân, bị bỏ bê, không ai ngó ngàng tới…
 
Tất nhiên, cù còn có nhiều nghĩa khác.
 
"Oánh ông Tơ cái trót
 
Ổng nhảy thót ngọn bần
 
Biểu ông xe mối chỉ, ổng cù lần không se".
 
Vậy, cù/ cù lần ở đây có phải như ta hiểu theo cách giải thích của "Từ điển tiếng Việt thông dụng" (Vietlex): "Ngù ngờ, chậm chạp (hàm ý chê hoặc hài hước): Người đâu mà cù lần thế không biết"? Không đâu. Cù lần trong ngữ cảnh này chính là cách nói tắt của cù lần cù cứa - chỉ hành động chần chừ, lần khân, dây dưa, lần lữa. Tùy ngữ cảnh cũng có thể hiểu như cù lơ cù trợt, cù nhầy/ cù nhằng/ cù nhây/ cù nhựa...
 
Không chỉ có thế, còn có thể kể thêm từ khác nữa, nay chỉ có thể tìm thấy trong "Đại Nam quấc âm tự vị" (1895): "Cù xây: Hay làm lầy; bộ dai hoi. Nợ đòi mặt nợ, nó cù xây". Trường hợp này, với tính cách cù nhằng, với bộ mặt trơ ra đó, người miền Nam xưa gọi là "cù chì cù mài".
 
Lê Minh Quốc
Nguồn tin :
Theo dõi Tin tức qua FB, G+:
Thích và chia sẻ bài này trên:

In

Các tin khác

Mới cập nhật

Tin cùng ngày

gia công mỹ phẩm

Tin doanh nghiệp

Oval Xanh – Đối Tác Tin Cậy Cho Nội Thất Ngành F&B

Trong bối cảnh ngành F&B (Food & Beverage) tại Việt Nam ngày càng phát triển, nội thất đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên không gian ấn tượng và thu hút khách hàng. Oval Xanh – một thương hiệu nổi bật trong lĩnh vực sản xuất và cung cấp nội thất F&B – đã và đang khẳng định vị thế của mình bằng những sản phẩm chất lượng, thiết kế sáng tạo và dịch vụ tận tâm.

Bò Ngậm Kiến Rừng TIGCOM - Đặc sản độc đáo của Tây Nguyên

Ai từng một lần đặt chân lên cao nguyên đầy nắng gió Tây Nguyên hẳn không thể quên hương vị đậm đà, cay nồng của món Bò Ngậm Kiến Rừng. Và giờ đây, với sự sáng tạo và tâm huyết của doanh nhân Kim Thủy, đặc sản này đã đến gần hơn với mọi người qua thương hiệu TIGCOM.

Tập đoàn Minta: Từ những dòng sản phẩm thuần khiết đến Top 10 Thương hiệu Uy tín Hàng đầu Việt Nam

Minta Group vừa đạt được một cột mốc quan trọng khi được vinh danh trong Top 10 Thương hiệu Uy tín Hàng đầu Việt Nam. Đây là sự công nhận đáng giá cho những nỗ lực không ngừng của thương hiệu trong việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao đến người tiêu dùng

Thương hiệu lò hoả táng hàng đầu thế giới B&L chính thức được phân phối tại việt nam

Ngày 18 tháng 9 năm 2024, tại Hoa viên Hạc Cảnh Viên (Cần Giuộc, Long An), Cổ phần Công nghệ và Thiết bị môi trường Đông Dương (Đông Dương) đã tổ chức công bố phân phối độc quyền các dòng lò hoả táng công nghệ cao của thương hiệu đến từ Mỹ B&L Cremation Systems Inc. (B&L) tại ba nước Đông Dương.

Nữ doanh nhân Thoa Chu và hành trình xây dựng

Thoa Chu, một cái tên không còn xa lạ với những người quan tâm đến lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe phụ nữ. Với sự kiên trì, quyết tâm và tầm nhìn xa trông rộng, nữ doanh nhân này đã xây dựng nên một đế chế kinh doanh vững mạnh – Công ty Cổ phần Nhất Linh Sơn.

Chị Liễu Hà Tĩnh: Kiếm ngàn tỷ nước ngoài, về chơi showbiz

 Liễu đại gia vốn là một nữ thương gia có tiếng trong việc buôn bán đa ngành liên quốc gia. Ở tuổi 46, Liễu đại gia nắm trong tay khối tài sản khổng lồ và sau những thành công kinh doanh, dường như ...

Là họa hay là phúc?

Đời người có rất nhiều chuyện, ở chỗ u minh đã tự có sắp đặt, một việc là phúc hay là họa thường không giống như biểu hiện bề ngoài và cũng không thể dễ dàng nhận định.

Bí ẩn chuyên cơ ''ngày tận thế'' của Tổng thống Mỹ

Để phòng trường hợp chiến tranh hạt nhân hay thảm họa xảy ra, Mỹ đã chế tạo ra máy bay "ngày tận thế", được trang bị đầy đủ để chính phủ Mỹ có thể duy trì hoạt động.

Chị Liễu Hà Tĩnh: Kiếm ngàn tỷ nước ngoài, về chơi showbiz

 Liễu đại gia vốn là một nữ thương gia có tiếng trong việc buôn bán đa ngành liên quốc gia. Ở tuổi 46, Liễu đại gia nắm trong tay khối tài sản khổng lồ và sau những thành công kinh doanh, dường như ...

Là họa hay là phúc?

Đời người có rất nhiều chuyện, ở chỗ u minh đã tự có sắp đặt, một việc là phúc hay là họa thường không giống như biểu hiện bề ngoài và cũng không thể dễ dàng nhận định.

Bí ẩn chuyên cơ ''ngày tận thế'' của Tổng thống Mỹ

Để phòng trường hợp chiến tranh hạt nhân hay thảm họa xảy ra, Mỹ đã chế tạo ra máy bay "ngày tận thế", được trang bị đầy đủ để chính phủ Mỹ có thể duy trì hoạt động.

Ô tô từ Thái Lan vọt lên dẫn đầu xe nhập khẩu về Việt Nam

Trong quý I/2016, Thái Lan vượt qua Hàn Quốc, Trung Quốc trở thành thị trường dẫn đầu cung cấp ô tô cho Việt Nam với hơn 7.800 chiếc, tăng 64,5%.

'Điểm danh' 5 công nghệ an toàn hiện đại nhất trên ô tô

Công nghệ an toàn cho xe hơi ngày nay không chỉ tập trung vào việc bảo vệ người lái và người ngồi trong xe khi xảy ra va chạm, mà còn giúp ngăn ngừa va chạm; đồng thời giúp tài xế tập trung hơn, lái ...

NHA KHOA SMILE CARE

Đồng phục phát thịnh

VÀNG BẠC PHÚ QUÝ

zenna

shoppee

GỐM SÔNG HỒNG

CỬA VINDOOR CHÂN TRANG
Khuyến mãi

Copyright © Thương hiệu vàng