''Cù bất cù bơ'' nghĩa là gì?
Lượt xem: 2.199
Bà Hồ Xuân Hương có câu thơ: "Bác mẹ sinh ta phận ốc nhồi/ Đêm ngày lăn lóc đám cỏ hôi".
 
Lăn lóc là từ đôi cùng có nghĩa, nhằm chỉ sự vật nào đó lăn đi lăn lại, nhảy lên, trườn tới qua nhiều vị trí...
 
Vậy cắc cớ hỏi thêm, cơn cớ tại làm sao "cù" lại chen ngang, "chia uyên rẽ thúy" giữa lăn lóc để trở thành "cù lăn cù lóc"? Sở dĩ như thế là vì chính cù mới phản ánh rõ nét nhất của hành động lăn và lóc, bởi trước hết ít ra vật ấy phải tròn. Nói cách khác, cù là do từ Hán - Việt "cầu" mà ra, nhằm chỉ vật hình tròn.
 
Trong vốn từ của người miền Nam có hòn cù/ trái cù. Nó được sử dụng trong trò chơi như đánh cù, cù khăng, thể hiện qua cách nói "lăn như trái cù". Trái cù ấy, theo "Đại Nam quấc âm tự vị" (1895): "Trái tròn để mà đánh trổng". Cách giải thích này khó hiểu bởi từ trổng/ đánh trổng. Thì đây, tự vị này cho biết: "Đánh trổng: Cuộc chơi trái cù, hai người cầm lấy hai đoạn cây đánh trái cù qua lại mà giành đàng đất; người sức mạnh hoặc biết thế đánh trái cù đi xa thì lấn đàng đất nhiều".
 
Vậy, khi từ "bù" chen ngang vào để trở thành "bù lăn bù lóc" thì "bù" có nghĩa là gì? Thật ngạc nhiên một cách thú vị, bù trong ngữ cảnh này cũng chính là cù/ cù lăn cù lóc. Mà, cũng độc đáo không kém như khi nói cầu bơ cầu bất/ cầu bất cầu bơ thì cũng chính là cù bơ cù bất/ cù bất cù bơ. Chẳng hạn, nhà thơ Tố Hữu viết:
 
"Tôi đã là con của vạn nhà
 
Là em của vạn kiếp phôi pha
 
Là anh của vạn đầu em nhỏ
 
Không áo cơm, cù bất cù bơ…".
 
Nói như nhân vật của nhà văn Vũ Trọng Phụng tự kể: "Tôi sinh ra đời dưới một ngôi sao xấu. Khi hãy còn ở cái tuổi mà những đứa trẻ khác được bố mẹ chiều chuộng, nâng niu, ẵm bế, riêng tôi là một đứa bé một mình phải chịu nhiều nỗi gian nan" - có thể đó là hoàn cảnh lang thang vất vưởng, không chốn nương thân, bị bỏ bê, không ai ngó ngàng tới…
 
Tất nhiên, cù còn có nhiều nghĩa khác.
 
"Oánh ông Tơ cái trót
 
Ổng nhảy thót ngọn bần
 
Biểu ông xe mối chỉ, ổng cù lần không se".
 
Vậy, cù/ cù lần ở đây có phải như ta hiểu theo cách giải thích của "Từ điển tiếng Việt thông dụng" (Vietlex): "Ngù ngờ, chậm chạp (hàm ý chê hoặc hài hước): Người đâu mà cù lần thế không biết"? Không đâu. Cù lần trong ngữ cảnh này chính là cách nói tắt của cù lần cù cứa - chỉ hành động chần chừ, lần khân, dây dưa, lần lữa. Tùy ngữ cảnh cũng có thể hiểu như cù lơ cù trợt, cù nhầy/ cù nhằng/ cù nhây/ cù nhựa...
 
Không chỉ có thế, còn có thể kể thêm từ khác nữa, nay chỉ có thể tìm thấy trong "Đại Nam quấc âm tự vị" (1895): "Cù xây: Hay làm lầy; bộ dai hoi. Nợ đòi mặt nợ, nó cù xây". Trường hợp này, với tính cách cù nhằng, với bộ mặt trơ ra đó, người miền Nam xưa gọi là "cù chì cù mài".
 
Lê Minh Quốc
Nguồn tin :
Theo dõi Tin tức qua FB, G+:
Thích và chia sẻ bài này trên:

In

Các tin khác

Mới cập nhật

Tin cùng ngày

gia công mỹ phẩm

Tin doanh nghiệp

Mobile Global được vinh danh “Top Thương hiệu tiêu biểu Việt Nam 2025” – Khẳng định vị thế tiên phong trong chuyển đổi số ngành bất động sản

Ứng dụng MobileLand – Giải pháp tra cứu quy hoạch thông minh, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận dữ liệu đất đai minh bạch, chính xác, nhanh chóng.

Cua Cốm Restaurant – Điểm đến ẩm thực cao cấp và đối tác tin cậy cho mọi sự kiện

Cua Cốm Restaurant là hệ thống ẩm thực hải sản cao cấp, mang đến trải nghiệm ẩm thực phong phú, giao thoa hương vị ba miền Việt Nam. Với tôn chỉ “Tinh hoa ẩm thực – Đỉnh cao dịch vụ”, Cua Cốm chú trọng đáp ứng nhu cầu đa dạng của thực khách từ tiệc gia đình đến hội nghị, sự kiện quy mô lớn. Ẩm thực Việt Nam vốn rất đa dạng và phong phú với đặc trưng riêng ở mỗi vùng miền và Cua Cốm Restaurant tự hào hội tụ được tinh túy đó trong thực đơn của mình. Bên cạnh đó, mô hình nhà hàng phục vụ tiệc (banquet hall) như Cua Cốm thường có không gian rộng lớn, sẵn sàng tổ chức tiệc cưới, hội nghị với quy mô hàng trăm khách. Chính vì thế, ngay từ lần đầu tiên đặt chân đến Cua Cốm, thực khách sẽ ấn tượng với quy mô hoành tráng và không gian chuyên nghiệp của nhà hàng.

WE GROUP – Hệ sinh thái tổ chức sự kiện toàn diện tại Việt Nam

Ngày 30/08/2025 tại TP. Hồ Chí Minh, lễ vinh danh Thương Hiệu Vàng Quốc Gia 2025 đã chính thức diễn ra với sự tham dự của nhiều doanh nghiệp tiêu biểu trong khu vực. Trong không khí trang trọng của buổi lễ, Công Ty Tnhh Thương Mại Dịch Vụ We Group đã được xướng tên như một đại diện tiêu biểu cho tinh thần đổi mới sáng tạo, tận tâm và chuyên nghiệp trong lĩnh vực tổ chức sự kiện tại Việt Nam.

Nguyễn Thị Kim Oanh – Nữ doanh nhân tỏa sáng từ sự giản dị và tận tâm

Doanh nhân thành công là một người luôn tận dụng tài năng và tâm huyết để xây dựng sự nghiệp vững chắc, đồng thời lan tỏa giá trị tích cực đến cộng đồng. Sự đóng góp của họ tạo nên những thay đổi bền vững, giúp xã hội ngày càng phát triển và thịnh vượng. Doanh nhân Nguyễn Thị Kim Oanh chính là hình mẫu lý tưởng của những người dám ước mơ và hành động vì một tương lai tốt đẹp hơn.

Chị Liễu Hà Tĩnh: Kiếm ngàn tỷ nước ngoài, về chơi showbiz

 Liễu đại gia vốn là một nữ thương gia có tiếng trong việc buôn bán đa ngành liên quốc gia. Ở tuổi 46, Liễu đại gia nắm trong tay khối tài sản khổng lồ và sau những thành công kinh doanh, dường như ...

Là họa hay là phúc?

Đời người có rất nhiều chuyện, ở chỗ u minh đã tự có sắp đặt, một việc là phúc hay là họa thường không giống như biểu hiện bề ngoài và cũng không thể dễ dàng nhận định.

Saigonlube được vinh danh “Thương Hiệu Mạnh Quốc Gia 2023”

Vừa qua tại TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra Lễ Công Bố “Thương Hiệu Mạnh Quốc Gia 2023”, là một sự kiện đánh dấu những nỗ lực đóng góp của doanh nghiệp, thương hiệu uy tín, chất lượng cao trên thị trường. ...

Chị Liễu Hà Tĩnh: Kiếm ngàn tỷ nước ngoài, về chơi showbiz

 Liễu đại gia vốn là một nữ thương gia có tiếng trong việc buôn bán đa ngành liên quốc gia. Ở tuổi 46, Liễu đại gia nắm trong tay khối tài sản khổng lồ và sau những thành công kinh doanh, dường như ...

Là họa hay là phúc?

Đời người có rất nhiều chuyện, ở chỗ u minh đã tự có sắp đặt, một việc là phúc hay là họa thường không giống như biểu hiện bề ngoài và cũng không thể dễ dàng nhận định.

Saigonlube được vinh danh “Thương Hiệu Mạnh Quốc Gia 2023”

Vừa qua tại TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra Lễ Công Bố “Thương Hiệu Mạnh Quốc Gia 2023”, là một sự kiện đánh dấu những nỗ lực đóng góp của doanh nghiệp, thương hiệu uy tín, chất lượng cao trên thị trường. ...

Bí ẩn chuyên cơ ''ngày tận thế'' của Tổng thống Mỹ

Để phòng trường hợp chiến tranh hạt nhân hay thảm họa xảy ra, Mỹ đã chế tạo ra máy bay "ngày tận thế", được trang bị đầy đủ để chính phủ Mỹ có thể duy trì hoạt động.

Ô tô từ Thái Lan vọt lên dẫn đầu xe nhập khẩu về Việt Nam

Trong quý I/2016, Thái Lan vượt qua Hàn Quốc, Trung Quốc trở thành thị trường dẫn đầu cung cấp ô tô cho Việt Nam với hơn 7.800 chiếc, tăng 64,5%.

NHA KHOA SMILE CARE

Đồng phục phát thịnh

VÀNG BẠC PHÚ QUÝ

zenna

shoppee

GỐM SÔNG HỒNG

CỬA VINDOOR CHÂN TRANG
Khuyến mãi

Copyright © Thương hiệu vàng