Trong chuyến thăm Việt Nam mới đây của Tổng thống Obama, một trong những điểm đến gây ấn tượng với người đàn ông quyền lực nhất nước Mỹ là Dreamplex - không gian khởi nghiệp (co-working space) tại TP.HCM dành cho các startup. Ông Obama đã có hơn 2 giờ để tham quan, trò chuyện với các doanh nhân trẻ tại đây và không quên dành tặng lời khen cho một không gian hữu ích này.

Các co-working space đang là mô hình kinh doanh khá mới mẻ nhưng cũng rất sôi động tại TP.HCM, nơi được coi là một trong những trung tâm startup lớn của Đông Nam Á. Khái niệm co-working space được xem như là một bước phát triển từ văn phòng truyền thống và văn phòng cho thuê.

Thông thường các tập đoàn lớn, tài chính mạnh sẽ tự xây dựng các toà nhà làm văn phòng cho mình. Các công ty nhỏ hơn thì có thể thuê văn phòng dịch vụ. Trong khi đó, các startup lại thường chọn co-working space vì quy mô nhỏ. Bởi một công ty chỉ có 5-6 người đi thuê văn phòng sẽ rất lãng phí. Ngoài ra, với startup, sẽ có những giai đoạn khi kêu gọi được vốn đầu tư sẽ phát triển vũ bão, từ 3-4 người có thể lên 10-20 người trong vài tháng nên mô hình văn phòng truyền thống thật sự không phù hợp.

Tại TP.HCM hiện có khá nhiều co-working space với quy mô khác nhau và đa phần tập trung ở quận 1, như: Start, WORK Saigon, Citihub, TheVentures, Dreamplex... với diện tích trung bình trên dưới 1.000m². Giá thuê chỗ tại đây không tính theo mét vuông như văn phòng truyền thống mà tuỳ theo quy mô và nhu cầu sử dụng sẽ có những gói khác nhau.

Các co-working space thường sẽ được chia làm hai khu vực. Thứ nhất là khu vực làm việc chung (open space), nơi mà các thành viên của tất cả các công ty có thể ngồi xen kẽ, nói chuyện với nhau thoải mái. Thậm chí, các startup còn có thể chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm và tìm cơ hội hợp tác với nhau. Thứ hai là các studio với phòng làm việc, phòng họp riêng... nhiều kích cỡ cho 4 đến 30 người, thậm chí lên tới 100 người tuỳ theo quy mô của startup.

Đại diện Dreamplex chia sẻ dự án có vốn đầu tư 10 tỷ đồng, hiện 35 phòng ở đây đều đã được thuê với giá từ 10 đến 25 triệu đồng một tháng. Còn đối với không gian chung, tùy nhu cầu, khách có thể thuê theo tháng hoặc ngày, thông thường là 2 triệu đồng một người một tháng, còn theo ngày là 80.000-100.000 đồng một người. Mọi người có phòng nghe điện thoại riêng, có trà, cà phê và nước uống phục vụ miễn phí.

Các start-up đang làm việc tại đây phần lớn là về công nghệ, cụ thể là các phần mềm, ứng dụng giáo dục, tài chính... Ngoài ra cũng có các lĩnh vực khác như đầu tư, marketing... Các tổ chức phi chính phủ cũng lập văn phòng tại đây. Nhiều công ty ở đây đại diện cho các mô hình kinh doanh mới, với quy mô toàn cầu nhưng chỉ tuyển dụng vài người mỗi nước, hoạt động gần như 24/7 và doanh thu lên đến hàng triệu USD mỗi tháng.

Anh Linh Hoàng, đồng sáng lập viên của Circo cho biết: "Ưu điểm của co-working space là các công ty sẽ không phải tốn bất kỳ chi phí nào ngoài chi phí thuê hàng tháng, thời gian cho thuê linh động. Tất cả chi phí về điện, nước, bảo vệ, internet... đều nằm trong các gói cho thuê. Mô hình co-working space còn có thể linh hoạt sắp xếp lại không gian tuỳ theo sự phát triển của startup, điều mà văn phòng truyền thống không thể làm được.

Điểm quan trọng nhất mà các co-working space mang lại đó là tính cộng đồng. Hàng tuần, tại các co-working space đều có những sự kiện, hoạt động giao lưu, giới thiệu sản phẩm, ý tưởng... Chính vì là không gian mở nên các ý tưởng có thể được lan truyền, góp ý và cải thiện gần như ngay lập tức bởi không có gì ngăn cản các thành viên trong co-working space giao tiếp với nhau, dù họ không cùng công ty hoặc cùng ngành.

Ngoài ra, các bạn trẻ startup cũng hành xử rất chuyên nghiệp trong các co-working space. Không có chuyện ăn cắp ý tưởng, hay gây mất trật tự. Tuy là không gian mở nhưng những quyền riêng tư và lịch sự tối thiểu đều được tôn trọng triệt để, như không ăn uống trong khu vực làm việc, không nói chuyện ồn ào, bảo quản các trang thiết bị dùng chung...

Tuy nhiên, mô hình co-working space không phải hoàn hảo cho mọi phương diện của một start-up. Phượng, hiện đang phát triển một startup về ứng dụng liên lạc nội bộ cho biết công ty của mình chỉ đặt bộ phận bán hàng và marketing tại co-working space. Riêng bộ phận lập trình bao gồm 15 người sẽ vẫn làm việc tập trung tại một phòng lab thiết lập riêng vì tính chất bảo mật và kỹ thuật cao của ứng dụng này.

Các co-working space tại TP.HCM hiện đang mở rộng với tốc độ chóng mặt. Circo là một co-working space chuẩn bị ra mắt vào tháng 10/2016 tại quận 4, có diện tích 1.000m² sàn trong một tầng chung cư tại đường Hoàng Diệu, thời gian xây dựng chỉ bốn tháng. Dreamplex sau mô hình đầu tiên với diện tích sàn 1.500m² cũng đang hoàn thiện Dreamplex 2 tại quận Bình Thạnh rộng 3.000m²...

Theo ông Nguyễn Trung Tín, Giám đốc Dreamplex, nếu giữ vững hoạt động kinh doanh như hiện tại thì sau 3 năm đơn vị này sẽ hòa vốn.